דם וינאי
דם וינאי (בגרמנית: Wiener Blut) היא אופרטה של יוהאן שטראוס הבן בשלוש מערכות. הלברית נכתבה על ידי ויקטור לאון ולאו שטיין (במקור רוזנשטיין). חלקי המוזיקה והריקוד חוברו על ידי אדולף מילר מתוך מיטב הוולסים של שטראוס. הופעת הבכורה של האופרטה הייתה ב-26 באוקטובר 1899 בווינה, לאחר מותו של שטראוס.
היסטוריה
[עריכת קוד מקור | עריכה]לאחר מפעל חיים מרשים ובאמצע עבודתו על הבלט סינדרלה, יוהאן שטראוס בן ה-74 כבר לא הצליח להתמודד עם אופרטה חדשה בשל בריאותו. אף על פי כן, הוא נכנע לדחיפתם של במאי התיאטרון פרנץ יאונר ואשתו היוזמת אדל וכמובן הליברתנים, לאשר אופרטה בשמו באמצעות עריכת הקאפלמייסטר של התיאטרון אן דר ווין, אדולף מילר הבן, שהעלה אלבום אוסף של מנגינות ריקוד קיימות של שטראוס.
הדמויות
[עריכת קוד מקור | עריכה]| דמות | קול |
|---|---|
| הרוזנת גבריאלֵה זלדאו | סופרן |
| הרוזן בלדואין זדלאו | טנור |
| פרנצ'סקה קליארי | סופרן |
| יוזף | בריטון |
| פפי פלייניגר | סופרן |
| איפסהיים, דוכס גינדלבך | בריטון |
| קוגלר, קרוסלן, אביה של פרנצ'יסקה | תפקיד דיבור |
| הרוזן ביטובסקי | תפקיד דיבור |
| אנה | סוברט |
מיקום העלילה
[עריכת קוד מקור | עריכה]- מיקום: וינה
- זמן: במהלך הקונגרס וינה
מערכה ראשונה
[עריכת קוד מקור | עריכה]- מיקום: הווילה של זדלאו בדבלינג
מערכה שנייה
[עריכת קוד מקור | עריכה]- מיקום: הארמון של קלמנס ונצל פון מטרניך
מערכה שלישית
[עריכת קוד מקור | עריכה]- מיקום: היצינג
להיטי האופרטה
[עריכת קוד מקור | עריכה]31 היצירות בהן השתמש אדולף מילר:
| היצירה | הבכורה הראשונה | מספור שטראוס | „דם וינאי“ (1899):
מערכה, תמונה, מלל |
|---|---|---|---|
| An der schönen blauen Donau (W), op. 314 | Dianabad-Saal
1867 |
Vol. 33 | III. Akt, Nr. 11: „Auf zum Tanz! Walzersang, ach dein Klang...“ (Ensemble) |
| Auf zum Tanze! (P.s.), op. 436 | Strauss-Palais
1888 |
Vol. 20 | III. Akt, Nr. 13: „Lockt Sie denn die Laube nicht?“ (Gräfin-Minister) |
| Ballsträußchen (P.s.), op. 380 (Trio) | Sophienbadsaal
1878 |
Vol. 6 | II. Akt, Nr. 9: „Der Herr Graf - hast ihn denn gesehen? - Ich? Nein, nein!“ (Pepi-Josef) |
| Bei uns z'Haus (W), op. 361 (Walzer 1) | Neue Welt (Hietzing)
1873 |
Vol. 1 | III. Akt, Nr. 12, Instrumental |
| Bei uns z'Haus (W), op. 361 (Introduktion) | Neue Welt (Hietzing)
1873 |
Vol. 1 | III. Akt, Nr. 12, Instrumental |
| Bei uns z'Haus (W), op. 361 (Walzer 4) | Neue Welt (Hietzing)
1873 |
Vol. 1 | III. Akt, Nr. 12: „Geht’s und verkauft’s mei G’wand“ (Volkssänger) |
| Deutscher Kriegermarsch, op. 284 | Volksgarten
1864 |
Vol. 7 | II. Akt, Nr. 10 (Auftritt der Comtessen): „Bei dem Wiener Congresse gibt die Wiener Comtesse“ (Damenchor) |
| Ein Herz, ein Sinn (P.M.), op. 323 | Redoutensaal der Hofburg
1868 |
Vol. 20 | II. Akt, Nr. 9: „Geh’ schau, mein lieb’s Schatzerl“ (Josef-Pepi) |
| Fata morgana (P.M.), op. 330 | Blumensäle der Gartenbau-Ges.
1869 |
Vol. 20 | III. Akt, Nr. 13: „Hier sind die Lauben, hier sollt’ sie warten“ (Graf) |
| Fest-Polonaise, op. 352 | Volksgarten
1871 |
Vol. 17 | II. Akt, Nr. 6, Instrumental und: „Ach, wer zählt die vielen Namen“ (Chor) |
| Feuilleton-Walzer, op. 293 | Sophienbad-Saal
1865 |
Vol. 10 | I. Akt, Nr. 1b: „Fünf volle Tag, ich sag, fünf Tag, hab seinen Herrn ich nicht gesehen“ (Franziska) |
| Freikugeln (P.s.), op. 326 | Prater, Schützen-Halle
1868 |
Vol. 33 | I. Akt, Finale: (S. 68) „Nein, nein, daraus werd ich nicht klug“ und (S. 72) „Dahinter steckt wohl ein Betrug“ (Ensemble) |
| Freuet Euch des Lebens (W), op. 340 | Musikverein
1870 |
Vol. 1 | II. Akt, Finale: „Ich habe gewonnen, ich habe gesiegt“ (Minister) |
| Geschichten aus dem Wiener Wald]' (W), op. 325 (Walzer 1) | Volksgarten
1868 |
Vol. 21 | I. Akt, Einleitung, Instrumental |
| Gut bürgerlich (P.f.), op. 282 | Redoutensaal der Hofburg
1864 |
Vol. 26 | II. Akt, Nr. 7: (S. 83) „Ich bin ein echtes Wienerblut ...“ (Gräfin) und (S. 88) „Ich ward ein Mann von Welt“ (Graf) |
| Jubelfest-Marsch, op. 396 | Theater an der Wien
1881 |
Vol. 15 | III. Akt, Nr. 11, Instrumental |
| Leichtes Blut (P.s.), op. 319 | Volksgarten
1867 |
Vol. 8 | I. Akt, Nr. 4: (S. 34) „Mir scheint, du willst spassen ...“ (Pepi) und (S. 35) „Draußt in Hietzing“ (Josef-Pepi) |
| Leichtes Blut (P.s.), op. 319 | Volksgarten
1867 |
Vol. 8 | II. Akt, Nr. 9: (S. 97) „Draußt in Hietzing“ (Josef-Pepi) und (S. 101) „Ah, das könnt mir passen, ah mich stehn zu lassen“ (Pepi) |
| Lob der Frauen (P.M.), op. 315 | Volksgarten
1867 |
Vol. 15 | II. Akt, Nr. 11: „Es gibt im Leben oft Momente“ (Gräfin-Minister) |
| Louischen-Polka (P.fr.), op. 339 | Pavlovszk
1869 |
Vol. 26 | II. Akt, Nr. 11: „Es gibt im leben oft Momente“ (Pepi) und (S. 35) „Draußt in Hietzing“ (Josef-Pepi) |
| Morgenblätter (W), op. 279 (Walzer 1) | Sophienbad-Saal
1864 |
Vol. 10 | I. Akt, Nr. 5: „Grüß dich Gott, du liebes Nesterl“ (Gräfin) |
| Morgenblätter (W), op. 279 (Introduktion) | Sophienbad-Saal
1864 |
Vol. 10 | III. Akt, Nr. 13: „Rasch eine Laube! Ist die da frei?“ (Franziska-Josef) |
| Myrthenblüten (W), op. 395 (Walzer 1+2) | Redoutensäle der Hofburg
1881 |
Vol. 10 | I. Akt, Nr. 5: (S. 58) „Wie hab auf dir ich musiziert, armes Spinett“ und (S. 59) „Mein Schlafgemach, es scheint wohl verlassen“ (Gräfin) |
| Neu Wien (W), op. 342 (Introduktion) | Dianabad-Saal
1870 |
Vol. 36 | I. Akt, Nr. 3 (Briefszene): „Du lieber Schatz, ich muss dir gestehn“ (Graf-Josef) |
| Neu Wien (W), op. 342 (Walzer 1a) | Dianabad-Saal
1870 |
Vol. 36 | I. Akt, Nr. 3: „Du süßes Zuckertäuberl mein, o komm, o komm zum Stelldichein“ (Graf) |
| Neu Wien (W), op. 342 (Walzer 1b) | Dianabad-Saal
1870 |
Vol. 36 | I. Akt, Nr. 3: „Glaubst du, sie kommt hinaus?“ (Graf) |
| Neu Wien (W), op. 342 (Walzer 1a und Introduktion) | Dianabad-Saal
1870 |
Vol. 36 | II. Akt, Nr. 9: „Will später dich dann fragen“ (Graf) |
| Newa-Polka (P.f.), op. 288 | Pawlowsk
1864 |
Vol. 41 | II. Akt, Nr. 8: „Als ich ward ihr Mann“ (Graf) |
| Patronessen (P.f.), op. 286 | Sophienbad-Saal
1864 |
Vol. 21 | I. Akt, Nr. 5: „Ich kann mich nicht beklagen ...“ (Franziska) |
| Postillon d’amour (P.f.), op. 317 | Volksgarten
1867 |
Vol. 43 | I. Akt, Nr. 1 (Entree): „Ich such jetzt da, ich such jetzt dort“ (Josef) |
| Rasch in der That! (P.s.), op. 409 | Sophienbad-Saal
1883 |
Vol. 23 | I. Akt, Nr. 2: „Grüß Gott, mein liebes Kind! – Gut’n Tag, mein Herr!“ (Graf-Franziska) |
| Serail-Tänze (W), op. 5 (Introduktion) | Dommayers Casino
1844 |
Vol. 4 | I. Akt, Nr. 5: „Des Landes Reuss-Schleiz-Greiz Verweser ...“ (Minister) |
| Stadt und Land (P.M.), op. 322 | Blumensäle der Gartenbau-Ges.
1868 |
Vol. 18 | I. Akt, Nr. 2: „Dann und wann muss man doch auch bei der Frau sein“ (Graf) |
| Waldine (P.M.), op. 385 | Musikverein
1879 |
Vol. 11 | I. Akt, Nr. 5: „Ich weiß, was Sie erklären wollen und kann nur Beifall zollen“ (Minister) |
| Wein, Weib und Gesang (W), op. 333 (Walzer 1) | Dianabad-Saal
1869 |
Vol. 27 | III. Akt, Nr. 13: „Stoß an, stoß an, du Liebchen mein“ (Graf) |
| Wein, Weib und Gesang (W), op. 333 (Walzer 2) | Dianabad-Saal
1869 |
Vol. 27 | II. Akt, Nr. 11: „Die Damen erlauben, dass bekannt ich sie mache“ (Minister) |
| Wein, Weib und Gesang (W), op. 333 (Walzer 3a) | Dianabad-Saal
1869 |
Vol. 27 | II. Akt, Nr. 11 (S. 130): „Das ist ein Spaß, das seh ich genau“ (Graf) und (S. 140) „Die Wienerstadt, sie hat ein Symbol“ (Ensemble) |
| Wein, Weib und Gesang (W), op. 333 (Walzer 3b) | Dianabad-Saal
1869 |
Vol. 27 | II. Akt, Nr. 11: „Und ich hab ihn net g'funden, ich bin doch ein Schaf“ (Josef+Ensemble) |
| Wein, Weib und Gesang (W), op. 333 (Walzer 4a) | Dianabad-Saal
1869 |
Vol. 27 | III. Akt, Nr. 14: „Schlau und fein! Schlau und fein! Alles will erobert sein!“ (Gräfin) |
| Wein, Weib und Gesang (W), op. 333 (Walzer 4b) | Dianabad-Saal
1869 |
Vol. 27 | II. Akt, Nr. 11: „Ha, ha, ha! Halten mich zum Besten da!“ (Ensemble) |
| Wiener Blut (W), op. 354 (Walzer 1a+b) | Musikverein
1873 |
Vol. 32 | II. Akt, Nr. 7: „Wiener Blut, Wiener Blut! Eigner Saft voller Kraft, voller Glut!“ (Graf-Gräfin) |
| Wiener Blut (W), op. 354 (Walzer 1a) | Musikverein
1873 |
Vol. 32 | III. Akt, Nr. 15: „Wiener Blut, Wiener Blut! Eigner Saft voller Kraft, voller Glut!“ (Ensemble und Chor) |
| Wiener Blut (W), op. 354 (Walzer 4a) | Musikverein
1873 |
Vol. 32 | II. Akt, Nr. 11: „Ja aber - So schweig! - Ich kenn doch - Sei still!“ (Josef-Pepi) |
| Wildfeuer (P.f.), op. 313 | Volksgarten
1866 |
Vol. 40 | I. Akt, Nr. 4: „Wünsch guten Morgen Herr von Pepi“ (Pepi-Josef) |
| Wo die Citronen blühn (W), op. 364 | Teatro Regio di Torino
1874 |
Vol. 2 | I. Akt, Nr. 8: „Was nützt der gute Vorsatz mir?“ (Graf) |
לקריאה נוספת
[עריכת קוד מקור | עריכה]- הלמוט רייכנאואר: אופרטה "Wiener Blut". בתוך: Kulturverein „Wiener Blut“ (עורך): Almanach – Die magische Welt der Strauss-Familie. אלמנך מס' 1, אוקטובר 2011
קישורים חיצוניים
[עריכת קוד מקור | עריכה]בקרת זהויות  |
|
|---|